« Η Ολυμπιακή Εκεχειρία και η σημασία της στη σημερινή εποχή»

 

Γεννημένη στην εύφορη και ευνοημένη απ’ τους θεούς Ηλειακή γή, γεμάτη συγκίνηση και ενθουσιασμό από την «Ολυμπιακή Ιδέα» ,το μεγαλύτερο αγαθό της συμφιλίωσης και ειρήνης, του κόσμου, που πρώτοι κάποιοι σοφοί και φωτισμένοι προγονοί μας κατόρθωσαν να συλλάβουν.

Με αφορμή την ανάληψη των νέων Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 απ’ την πατρίδα μας ,θα προσπαθήσω να φέρω το νου μου πίσω στο παρελθόν και με αίσθημα σεβασμού να μιλήσω για την « Ιερή Ολυμπιακή Εκεχειρία».

Αυτή καθιερώθηκε στις αρχές του 9ου αιώνα π.χ ή κατά μια νεότερη άποψη τον 8ο αιώνα π.χ. και ήταν μια ιερή συνθήκη διάρκειας, ανάμεσα στους τρεις βασιλιάδες , τον Ιφιτο της Ηλείας, τον Κλεισθένη της Πίσας και τον Λυκούργο της Σπάρτης. Λέγεται, ότι όταν κάποτε ο Ίφιτος ρώτησε το Μαντείο των Δελφών, τι πρέπει να κάνει για να σωθεί η Ελλάδα από τις εμφύλιες διαμάχες, πήρε την παρακάτω απάντηση: « Ο Ίφιτος και οι Ηλείοι πρέπει ν ’ανανεώσουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες » ( Παυσανίας v 4,6).

Η συμφωνία λοιπόν αυτή, ήταν ένας θεσμός που όριζε το σταμάτημα όλων των πολεμικών συγκρούσεων και εχθροπραξιών, τον Ιερό Μήνα που θα τελούνταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Συγχρόνως απαγόρευε την είσοδο στρατού και γενικά ενόπλων στην Ηλεία η οποία ανακηρύχθηκε χώρα Ιερή και απαραβίαστη. Μάλιστα, ο ένας Ιερός Μήνας αργότερα διευρύνθηκε χρονικά σε τρεις.

Η Ιερή Εκεχειρία αναγνωρίσθηκε συνειδητά και έγινε σεβαστή απ’ όλους τους Έλληνες. Ίσχυσε σαν κανόνας Διεθνούς Δικαίου και έδωσε στην Ολυμπία την δύναμη να επιβάλλει την ειρήνη στον ελληνικό κόσμο της ιερής συμφωνίας γράφτηκε και αποθανατίστηκε απ’ τους Ηλείους πάνω σ’ ένα χάλκινο δίσκο, τον λεγόμενο « δίσκο του Ιφίτου ».( Παυσανίας v 20,1).

Η αναγγελία και προκήρυξη των αγώνων γινόταν από τους « Σπονδοφόρους».

Ήταν αντιπρόσωποι της Ήλιδας, που στεφανωμένοι με κλαδιά ελιάς και κρατώντας ένα ραβδί του κήρυκα στο χέρι, έφερναν σ’ όλες τις ελληνικές πόλεις το μήνυμα της Ιερής Εκεχειρίας, της οποίας ήταν και εγγυητές. Ο σεβασμός σ’ αυτόν τον Πανελλήνια αναγνωρισμένο ειρηνικό θεσμό, κατοχυρώθηκε με το δικαίωμα που είχε η Ολυμπιακή Βουλή να τιμωρεί με βαρύ πρόστιμο, τα άτομα ή τις πόλεις που τον παραβίαζαν.

Σ’ όσους δεν πλήρωναν το πρόστιμο, και μέχρι την πληρωμή, το Δελφικό Μαντείο δεν τους έδινε χρησμό, ενώ συγχρόνως αποκλείονταν και από τους αγώνες.

Ο θεσμός όμως της Ιερής Εκεχειρίας είχε σπουδαιότερη σημασία: περισσότερο ακόμη κι απ’ την ανεμπόδιστη διεξαγωγή των αγώνων αποσκοπούσε στην προσωρινή ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των ελληνικών πόλεων-κρατών. Αυτή, ήταν η περίφημη ολυμπιακή Ιδέα, όπως εφαρμοζόταν από τους αρχαίους προγόνους μας , που δεν αγωνίζονταν για να κερδίσουν χρυσάφι, αλλά μονάχα ένα κλαδάκι αγριελιάς. Η Ιδέα αυτή περιλάμβανε τα μεγάλα ιδανικά του αθλητισμού: την ευγενική άμιλλα , την τίμια μάχη, τον ανταγωνισμό με ίσους όρους, την άθληση για την άσκηση του σώματος και της ψυχής.

Στην εποχή μας όμως, τα μίση και τα συμφέροντα είναι πιο δυνατά από τα ιδεώδη του αθλητισμού και τη συναδέλφωση των λαών. Οι περισσότερες κοινωνίες έχουν μάθει να ζουν ανταγωνιστικά, προσκυνώντας συνήθως το χρήμα. Τα κέρδη είναι η μεγαλύτερη ανάγκη τους που έχουν θεοποιήσει. Εμπόριο έχουν κάνει ακόμα και τον αθλητισμό. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι μόνο έτσι γίνονται πιο ευτυχισμένοι, όμως συνεχώς οδηγούνται σε ανοίγματα νέων εστιών πολέμου, αδιαφορώντας για την ειρήνη. Αυτό είναι επίκαιρο, επειδή τις μέρες αυτές, η ανθρωπότητα βρίσκεται στα πρόθυρα πολέμου, πιο επικίνδυνου και πιο εφιαλτικού από κάθε άλλη εποχή. Σήμερα λοιπόν, είναι πιο απαραίτητη από ποτέ η πίστη στην ολυμπιακή Ιδέα. Είναι ανάγκη να την υιοθετήσουμε και πάλι εμείς οι Έλληνες που αναλάβαμε αυτή την Ολυμπιάδα. Είναι σωστό, τώρα που οι αγώνες θα ξαναγίνουν στη γη που γεννήθηκαν, να γίνει θεσμός μια ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΚΕΧΕΙΡΙΑ, με ποινή, σε περίπτωση παραβίασης, τον ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ από τους αγώνες της χώρας που δε θα σεβαστεί την ιερή συμφωνία των Ολυμπιακών Αγώνων. Παράλληλα να προτείνει η χώρα μας στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), που βρίσκονται οι ισχυροί της γης, τον αφοπλισμό όλων ανεξαιρέτως των χωρών, από τα όπλα μαζικής καταστροφής (πυρηνικά, χημικά, βιολογικά). Και τα χρήματα, που τα διαθέτουν για ανθρωπιστικούς σκοπούς σε υποανάπτυκτες χώρες και σε περίοδο συνεχούς ειρήνης. Τότε, όλοι οι λαοί της γης θα ζήσουν ενωμένοι και θα έχουν πολιτισμό κι ευημερία.

Ας ευχηθούμε, λοιπόν, η προσωρινή ειρήνη σε περίοδο Ολυμπιακών Αγώνων, να μετατραπεί σε μακροχρόνια ή παντοτινή ειρήνη, έτσι όπως την ονειρεύονται τα παιδιά και οι απλοί άνθρωποι της γης. Και με αφορμή την ανάληψη των νέων Ολυμπιακών Αγώνων του2004, ας κάνουμε την έκκληση στο «Αθάνατο , αρχαίο πνεύμα του ωραίου, του μεγάλου και του αληθινού, να κατέβει και να φανερωθεί εδώ πέρα, στη δόξα της δικής του Γης και τ’ ουρανού.»

 

Καλαμπρέζου Χριστίνα , τάξη Α' - Α'  Γυμνάσιο Πύργου